ASH Bakanlığı 2026 Bütçesi Hak Temelli Sosyal Hizmetten Uzak
SES Antalya Şubesi Eş Başkanı Şükran İçöz, TBMM’de görüşülen Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı 2026 bütçesini eleştirerek, bütçenin hak temelli sosyal hizmet anlayışından, emekçiden ve toplumsal cinsiyet eşitliğinden uzak olduğunu söyledi.
İçöz, ekonomik dalgalanmaların, yüksek enflasyon ve gelir eşitsizliğinin artığı bir dönemde sosyal hizmetlere olan ihtiyacın büyüdüğünü, ancak Bakanlık bütçesinin reel olarak daraldığını ve kamusal hizmetlerin niteliğinin zayıfladığını belirtti. 2026 yılı bütçesinin merkezi bütçeye oranının sadece %2,8 olduğunu vurgulayan İçöz, “Bu artış ne hak temelli sosyal hizmetleri güçlendirmeye ne de Bakanlık personelinin taleplerine yöneliktir” dedi.
Kadın ve çocuk hizmetleri konusunda da eleştirilerde bulunan İçöz, kadın cinayetleri ve şiddet vakalarının arttığını, sığınma evi sayısının ise gerilediğini ifade etti. “2024’te hedeflenen 174 sığınma evinden, 2026 için planlanan sadece 152 ev kaldı. Kadın politikaları bütçe ve planlamalardan çıkarılmış durumda” dedi. Çocuk hizmetlerinde de personel yetersizliği, koruyucu aile sisteminin yaygınlaştırılamaması ve yetersiz kreş hizmetleri eleştirildi.
Engelli ve yaşlı hizmetlerinde eşitsizlik devam ediyor. Kamu huzurevlerinin kapasitesi üç yılda yalnızca %2 artarken, özel kuruluşlar hızla çoğalmış durumda. Engelli bireylerin istihdam ve erişilebilirlik hizmetleri yavaşlamış, bütçenin büyük kısmı nakdi yardımlara ayrılmıştır.
Sosyal yardımların bağımlılık yarattığını ve bireyleri güçlendirmek yerine bağımlı kıldığını vurgulayan İçöz, “Yardım alanların çoğu kadın; bu durum ekonomik bağımlılığı ve görünmez emeği derinleştiriyor” dedi.
Sosyal hizmet emekçilerinin durumu da kritik. Ağır iş yükü, güvencesiz istihdam ve yetersiz ücretler nedeniyle çalışanlar emeğinin karşılığını alamıyor. İçöz, “Kadrolu, güvenceli istihdam sağlanmalı; nöbet ve fazla mesai ücretleri artırılmalı, liyakatsiz atamalar son bulmalıdır” dedi.
SES Antalya Şube’nin Talepleri
Bütçe demokratik, katılımcı ve şeffaf biçimde hazırlanmalıdır.
Sosyal hizmetler hak temelli ve kamusal anlayışla yürütülmelidir.
Kadın, çocuk, yaşlı ve engelli hizmetlerinde özele değil kamuya kaynak ayrılmalıdır.
İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı yasa tam olarak uygulanmalıdır.
Sosyal yardımlar bağımlılık değil güçlenme yaratmalıdır.
Tüm sosyal hizmet emekçileri için kadrolu, güvenceli istihdam sağlanmalı, nöbet ve fazla mesai ücretleri artırılmalıdır.
Liyakatsiz atamalar son bulmalı, mülakat sistemi kaldırılmalıdır.
Sonuç olarak; Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı 2026 yılı bütçesi, yurttaşların artan sosyal hizmet ihtiyacına yanıt verememekte, emekçilerin haklarını görmezden gelmektedir. Bu bütçe; hak temelli değil, bağımlılık temelli bir anlayışın ürünüdür. Bizler, sosyal adaletin ve eşitliğin esas alındığı, emekçiden yana bir sosyal hizmet bütçesinin hayata geçirilmesi için mücadelemizi sürdüreceğiz.